Çağımızın gelişen hayat koşulları ile birlikte, tercümede gelişmiş ve de gelişmeye devam etmekte olan bir konudur. Tercüme, artık sosyal hayata da indirgenebilmekte olan ve eski dönemlerdeki gibi sadece firmaların veya devletlerin değil aynı zamanda bireylerin iletişimi için de bir gereksinim haline gelmiştir. Bu durumda ise tercümeyi yapan kişiler, yani tercümanların yetenekleri büyük önem kazanmıştır. Özellikle yeminli tercüme olarak sıfata sahip olan resmi belgelerin sözlü veya yazılı tercümesinde kusursuzluk ön planda olduğundan dolayı, bu tarzda hizmet veren tercümanlar çok daha fazla işine konsantre olmalıdır. Elbette, yeminsiz olarak tercüme yapmakta olanlar da resmi olmayan konuların çevriminde dile hakim olmalıdır.

Tercüme Nasıl Yapılır?

Tercüme, diller arası çevrim işlemi anlamına gelse de yapılış süreci bir hayli karmaşıktır.

Tercüme süreci, temel olarak 3 aşamadan oluşmaktadır.

1.Kaynak metnin tercüman tarafından incelenerek çözümlenme süreci,

2.Hedef dile çözümlenen tercümenin aktarılması için doğru kelime seçimleri,

3.Tercüme metninin oluşturulması.

Tüm bu aşamalar birbirini izleyen aşamalardır. Yani, bu aşamalardan hiçbiri birbirinden bağımsız olarak hareket edememekte ve bağımsız olarak çevrim yapılamamaktadır. Bu aşamaların birbiriyle bu kadar ilişik olmasının asıl sebebi ise tercümanların düşünceleridir. Tercümanlar, bir metnin çevirisinde ilk aşamadayken dahi, doğru kelime seçimini nasıl yapabileceğini ve metni nasıl tamamlayabileceğini düşünür ve bu durum gayet doğaldır.

Tercüme temel işlemlerden geçtikten sonra ise, tercümeyi yaptırmak isteyen müşteriye ulaşmadan ise şu aşamalardan geçmektedir.

1-Çeviri aşaması: Tercüman tarafından yapılan ve bu metne geçmeden önce bahsettiğimiz aşamalardan oluşan işlemdir. Çevirisinin yapılması istenilen hedef dil tercümanın ana dili olmaktadır. Aynı şekilde dil, tercümanın ana dili olacağı gibi, tercüme edilen konu da tercümanın uzmanlık alanına dahil olmalıdır.

2-Ön okuma aşaması: Bu aşamada yine tercüman aktif bir rol üstlenmektedir. Tercüman, tercümeyi okumaya başlar ve varsa imla gibi hataları düzeltir.

3-Düzeltme (iyileştirme) aşaması: Düzeltme aşaması tercüman veya düzeltmen tarafından yapılabilmekte olan bir aşamadır.

4-Denetleme aşaması: Denetleme aşaması, tercümenin son virajı olarak nitelendirilebilir. Bu aşamada denetlemeyi yapacak olan uzman denetmen; kaynak dil konusunda herhangi bir bilgiye sahip olmayabilir. Ancak denetmen, tercümenin yapıldığı hedef dil üzerine uzmandır. Bu süreçte kaynak metin ve tercümesi edilen metin karşılaştırılır.

5-Son okuma aşaması: Tercümenin artık olgunlaştığı ve bitmeye yaklaştığı aşamadır. Son prova adını da alabilen bu işlem, yine uzmanları tarafından yapılmaktadır.

6-Kalite güvence aşaması: Tercümenin her detayıyla birlikte değerlendirildiği aşama olan kalite güvence aşaması; tercümede kullanılan dil yapısındaki kalite, tercümenin hedef okuyuculara hitap edebilme yeterliliği, metrik dönüşümler, varsa rakamsal değerlerin doğru oluşu gibi temel öğeler üzerinden yapılmaktadır. Bu aşamada ise tüm bu değerlendirmeleri yapan kişi proje yöneticisidir. Metnin bu şekilde değerlendirmesinin yanında özgünlük, erişilebilirlik gibi nitelikleri de incelenerek proje yöneticisi tarafından puanlanmaktadır.